Pruritus Tanı ve Tedavisi

Pruritus (Kaşıntı) Tanı ve Tedavisi

Pruritus Tanı ve Tedavisi, Pruritus (kaşıntı), ciltte rahatsız edici bir his uyandırarak kaşınma ihtiyacı doğuran yaygın bir semptomdur. Kaşıntı, çeşitli dermatolojik, sistemik veya nörolojik hastalıkların belirtisi olabileceği gibi çevresel faktörlere bağlı olarak da gelişebilir. Pruritus, altta yatan nedene göre tedavi edilmelidir ve kronikleştiğinde yaşam kalitesini ciddi oranda etkileyebilir.

Pruritus’un Nedenleri

Dermatolojik Nedenler:

• Atopik dermatit, kontakt dermatit, ürtiker, egzama, sedef hastalığı gibi cilt rahatsızlıkları.
• Mantar veya parazit enfeksiyonları (örneğin uyuz, tinea).

Sistemik Hastalıklar:

• Böbrek Yetmezliği: Üremik toksinler kaşıntıya yol açabilir.
• Karaciğer Hastalıkları: Safra asitlerinin birikimi pruritusa neden olabilir (örneğin kolestatik pruritus).
• Hematolojik Hastalıklar: Demir eksikliği, polisitemi vera veya lenfomalarla ilişkilendirilebilir.
• Tiroid Hastalıkları: Hipertiroidi veya hipotiroidide kaşıntı görülebilir.

Nörolojik Nedenler:

• Sinir hasarları, multiple skleroz, zona gibi hastalıklar.

Psikolojik Nedenler:

• Stres, anksiyete ve depresyon gibi durumlar kaşıntıyı şiddetlendirebilir.

İlaçlar ve Kimyasallar:

• Opioidler, antibiyotikler ve bazı tansiyon ilaçları kaşıntıya sebep olabilir.

Çevresel ve Alerjik Nedenler:

• Aşırı sıcaklık, terleme, kuru hava veya deterjanlar gibi iritanlar cildi etkileyebilir.

Pruritus Belirtileri

• Lokalize Kaşıntı: Belirli bir bölgede sınırlıdır.
• Genelleşmiş Kaşıntı: Vücudun geniş bir alanını etkiler.
• Kronik Kaşıntı: 6 haftadan uzun sürer ve gece uykusunu etkileyebilir.
• Ciltte Yaralanma ve Enfeksiyon: Sürekli kaşınma, ciltte tahrişe, yaralara ve enfeksiyonlara yol açabilir.
• Ek Belirtiler: Kaşıntı ile birlikte kızarıklık, döküntü, kabarma veya ciltte pullanma görülebilir.

Pruritus Tanısı

Hastanın Hikayesi ve Fizik Muayene:

• Kaşıntının süresi, yaygınlığı ve tetikleyici faktörler değerlendirilir.
• Sistemik hastalık şüphesi varsa hasta detaylı sorgulanır.

Laboratuvar Testleri:

• Kan Testleri: Karaciğer ve böbrek fonksiyonları, tiroid testleri, hemogram.
• İmmünolojik Testler: Alerjik reaksiyon şüphesi varsa spesifik testler yapılır.

Biyopsi ve Görüntüleme:

• Dermatolojik nedenlerden şüpheleniliyorsa cilt biyopsisi yapılabilir.
• Sistemik hastalık şüphesi varsa görüntüleme yöntemleri kullanılır.

Pruritus Tedavisi

1. Altta Yatan Nedenin Tedavisi:

• Böbrek veya Karaciğer Yetmezliği: Üremik pruritus diyaliz veya ilaçlarla kontrol altına alınabilir.
• Safra Yolu Tıkanıklıkları: Ursodeoksikolik asit gibi ilaçlarla tedavi edilir.
• Alerjik Nedenler: Antihistaminikler kullanılır.

2. İlaç Tedavisi:

• Antihistaminikler: Akut ve alerjik kaşıntılarda kullanılır (örneğin loratadin, setirizin).
• Topikal Steroidler: İltihaplı cilt hastalıklarında kaşıntıyı azaltır.
• Nemlendiriciler ve Yumuşatıcılar: Cildin kurumasını engelleyerek kaşıntıyı hafifletir.
• Antidepresanlar: Kronik ve nörolojik kökenli pruritusta düşük doz antidepresanlar kullanılabilir.
• Gabapentin ve Pregabalin: Nöropatik kaşıntılarda etkili olabilir.

3. Işık Tedavisi (Fototerapi):

• Psoriasis ve atopik dermatit kaynaklı kaşıntılarda UVB ışık tedavisi uygulanabilir.

4. Yaşam Tarzı ve Cilt Bakımı:

• Cilt Bakımı: Sabun içermeyen temizleyiciler ve nemlendiriciler tercih edilmelidir.
• Kaşımaktan Kaçınma: Cildi tahriş etmekten kaçınılmalıdır; gerekirse tırnaklar kısa kesilmelidir.
• Serin Ortam: Sıcak ortamlar kaşıntıyı artırabilir, serin ve nemli ortamlar tercih edilmelidir.
• Stres Yönetimi: Yoga, meditasyon gibi aktiviteler pruritusu hafifletebilir.

Detaylı Bilgi ve Sorularınız için Bize E-mail Yoluyla Ulaşabilirsiniz. Dilerseniz Bizi Instagram Adresimizden Takip Edebilirsiniz.